महाराष्ट्र वन विकास महामंडळ (म.व.वि.म.) हे महाराष्ट्र राज्यातील सार्वजनिक क्षेत्रातील अग्रणी संस्था म्हणून उभी असुन देशातील सर्वात सक्रिय महामंडळापैकी एक आहे. सुमारे पाच दशकांपासून महाराष्ट्रातील ३ लाख हेक्टर वनजमिनीचे शाश्वत व्यवस्थापन करण्यात ते कार्यरत आहे. प्रामुख्याने उत्पादन वनीकरणावर लक्ष केंद्रित करून, म.व.वि.म. वैज्ञानिक वनीकरणाच्या तत्त्वांचे काटेकोर पालन करून मौल्यवान सागवान वृक्षारोपण करुन पालनपोषण करुन परिपक्व सागवनाची निर्मिती करत आहे. सुमारे रु. १०० कोटी च्या आसपास नफा कमावण्याचा त्याचा सातत्यपूर्ण विक्रम असुन, ग्रामीण रोजगार निर्मितीसाठी महत्त्वपूर्ण योगदान देत आहे.

काही वर्षात व्यवसाय व्यवस्थापनद्वारे साग रोपवाटीका, साग रोपवने शासवत व्यवस्थापित जंगलातुन उत्कृष्टप्रतीच्या इमारती लाकडाची कापनी व विक्री , बळकट वनसंरक्षण आणि वन्यजीव व्यवस्थापन यासाठी खुप ख्याती प्राप्त केली अशा महाराष्ट्र वन विकास महामंडळ साठी काम करणे अभिमानस्पद आहे. अलीकडच्या काळात महामंडळाने निसर्ग पर्यटन, औषधी वनस्पतीची लागवड , टर्न-की वृक्षारोपणआणि वन्यप्राण्याचे एक्स सेतु व्यवस्थापन यासारख्या वैविध्यपुर्ण क्षेत्रामध्ये प्रवेश करुन काम करत आहे.

भारतातील सर्वात मोठ्या प्राणिसंग्रहालयांपैकी एक, बाळासाहेब ठाकरे गोरेवाडा आंतरराष्ट्रीय प्राणी उद्यान, ज्याचे उद्घाटन नुकतेच मा. महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री, हस्ते झाले ही महामंडळाची अभिमानास्पद निर्मिती आहे. बाळासाहेब ठाकरे गोरेवाडा आंतरराष्ट्रीय उद्यान हे दररोज पर्यटकांच्या गर्दीला आकर्षित करत आहे आणि नागपुरातील एक पर्यटन स्थळ बनले आहे. बिबट सफारी, अस्वल सफारी, तृणभक्षक सफारी आणि वाघ सफारी यांचा समावेश असलेली 'इंडियन सफारी' ही स्वागतार्ह प्रस्थान आहे ज्यामुळे जंगली प्राणी त्यांच्या जवळच्या नैसर्गिक वातावरणात बघावयास मिळतात. आफ्रिकन सफारी, एव्हियरी आणि वॉकिंग ट्रेल यांसारख्या अधिक आकर्षणांच्या नजीकच्या जोडणीमुळे, गोरेवाडा प्राणी उद्यान हे देशातील एक उत्कृष्ट प्राणीसंग्रहालय म्हणून उदयास येण्याची खात्री आहे.

महामंडळाने अलीकडेच आल्लापल्ली येथील सरकारी आरागिरणी ताब्यात घेतली आहे आणि लाकडाचे चिराण लाकूड आणि इतर उपउत्पादनांमध्ये रूपांतर करून मूल्यवर्धन सुरू केले आहे. अशी आणखी उत्पादन युनिट लवकरच सुरू करण्याचे मानस महामंडळाचे आहे. हे केवळ महामंडळाच्या विपणन धोरणातून एक मोठे प्रस्थानच नाही तर ग्राहकांना स्पर्धात्मक किमतीत उच्च दर्जाचे लाकूड उपलब्ध करून देण्याच्या उदात्त ध्येयातील एक अतिशय महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. आम्हाला विश्वास आहे की हा उपक्रम लाकूड व्यापाराला अवैध नफेखोर आणि अनाधिकृत बाजारकर्ते मुक्त करण्यात खूप मदत करेल. आपण जगातील सर्वोत्कृष्ट सागवान लाकडाचा प्रमुख प्राथमिक उत्पादक असल्याने महामंडळ चिराण लाकूड आणि इतर लाकूड-आधारित उत्पादनांचा बाजारपेठेवर मोठा प्रभाव पाडण्यास बांधील आहे. बहुमुखी बांबूचे विविध मूल्यवर्धित उत्पादनांमध्ये रूपांतर हे महामंडळासाठी आणखी एक मजबूत प्राधान्य क्षेत्र आहे.

औषधी वनस्पती आणि त्यापासुनच्या उत्पादनाबाबत मागणी झपाट्याने वाढत आहे. तथापि त्यांच्या पुरवठ्यात गंभीर अडथळे निर्माण झाले आहेत. परिणामी, बनावट कच्चा माल अनेकदा अस्सल वनस्पती उत्पादनांचा पर्याय ठरतो, ज्यामुळे निसर्गावर आधारित उपचारांची आपली जुनी परंपरा गंभीरपणे बदनाम होण्याचा धोका निर्माण होतो. आयुर्वेदिक, फार्मास्युटिकल आणि कॉस्मेटिक उद्योगासाठी अस्सल वनस्पती उत्पादनांचा सातत्यपूर्ण पुरवठा सुनिश्चित करण्याच्या दृष्टीकोनातून महामंडळाची विविध प्रकारच्या औषधी वनस्पती प्रजातींची मोठ्या प्रमाणावर लागवड करण्याची योजना आहे. जागतिक तापमान आणि हवामान बदलाच्या युगात, महामंडळ घरगुती आणि औद्योगिक वापरासाठी बांबू लाकडाचा प्रचार, सौर , बायोमास सारख्या अक्षय ऊर्जा स्त्रोतांचा वापर आणि हरित इमारतींच्या संकल्पनेला चालना देण्यासारखे अनेक हरित उपक्रम घेण्यास तयार आहे.

हिरवेगार प्रदुषणविरहीत जग निर्माण करण्याच्या आमच्या सामूहिक प्रयत्नात महामंडळाची कितीही लहान भुमिका असली तरी ती बजावण्याचा मानस आहे. या प्रवासात आम्ही सरकार, इतर राज्यातील वन महामंडळे, नागरी समाज आणि समाजाच्या सर्व स्तरातील लोकांसह सर्वांचे सहकार्य घेत आहोत. आमची कार्यक्षमता वाढवण्यासाठी, आमच्या प्रक्रिया सुधारण्यासाठी, आमची उत्पादन श्रेणी विस्तृत करण्यासाठी आणि समाजासाठी आमची उपयुक्तता सुधारण्यासाठी आम्ही तुमच्या मौल्यवान अभिप्राय आणि सूचनांची अपेक्षा करतो.